Relacja z operacji pn. „Innowacyjne rozwiązania w hodowli i przetwórstwie małych przeżuwaczy”.

Relacja z operacji pn. ”Innowacyjne rozwiązania w hodowli i przetwórstwie małych przeżuwaczy”

Pierwszym etapem realizacji operacji pn. „Innowacyjne rozwiązania w hodowli i przetwórstwie małych przeżuwaczy” był wyjazd studyjny do Bawarii w terminie 20 – 23. 09.2021 r. dla 30 uczestników.

I dzień (20.09.21)
O godzinie 7:00 nastąpił wyjazd autokarem spod siedziby ŚODR Odział w Bielsku Białej w kierunku Monachium. W trakcie przejazdu zaplanowany był obiad na terenie Austrii.
Ok. 19:00 grupa przyjechała do Germering (przedmieścia Monachium) zakwaterowała się i zjadła kolację w Hotelu.

II dzień (21.09.21)
Po śniadaniu, uczestnicy wyjazdu pojechali na pierwszą wizytę studyjną. W godzinach 9:30 – 11:30 odbyło się spotkanie z przedstawicielami Bawarskiego Towarzystwa Hodowli Zwierząt w Państwowym Instytucie Rolniczym w Grub-Poing.
Grupę przywitał i oprowadzał kierownik ds. hodowli owiec i kóz w Bawarii dr. Christian Mendel, który zaprezentował uczestnikom stację testowania owiec.  Następną prezentację przygotowała Pani Andrea Kaufmann, przeprowadziła wykład na temat hodowli kóz w Bawarii i opowiedziała o marketingu produktów pozyskiwanych od małych przeżuwaczy w regionie. Kolejne wystąpienie mieli Panowie Martin Barl oraz Martin Winkelmair.  Zaprowadzili grupę do stad hodowlanych Państwowego Instytutu i opowiedzieli o hodowli owiec w Bawarii. Poruszane były tematy związane z innowacyjnością, ekologią oraz bieżącymi standardami wdrażanymi przez hodowców.
O godzinie 12:30 odbyła się druga wizyta studyjna na rodzinnej farmie Morigl-Hof. Położone na ok. 60 ha gospodarstwo jest przykładem nowoczesnego i jednocześnie zrównoważonego rolnictwa. Właściciele posiadają hodowlę owiec rasy Texel, Jura i czarnogłowej owcy mięsnej oraz hodowlę bydła rasy Murnau-Werdenfels. Uczestnicy mieli możliwość porozmawiać z Panem Johannem Morigl – właścicielem, który osobiście oprowadzał po gospodarstwie.
W godzinach 14:00  – 15:00 grupa zjadła obiad w regionalnej restauracji, testując dania kuchni bawarskiej.
Trzecie spotkanie tego dnia odbyło się ok. 17:00 w gospodarstwie Biolandhof Unglert.
Rodzina Unglert, od ponad 3 dekad zarządza gospodarstwem Hängbüchlhof w Puchheim. To gospodarstwo ekologiczne znajdujące się ok. 20 km od stolicy regionu- Monachium, na wysokości 521 m n.p.m. W 1989 roku zostało przekształcone na system ekologiczny i od tego czasu pracuje zgodnie ze ścisłymi wytycznymi Stowarzyszenia Bioland. Na obszarze zachodniego Monachium są jedyną farmą z certyfikatem Bioland. Po gospodarstwie uczestników oprowadzał Pan Josef Unglert. Potem był czas na pytania i degustację produktów z gospodarstwa. Ok. godz. 19:00 grupa wróciła na kolację i nocleg do hotelu.

III dzień (22.09.21)
Po  śniadaniu, w godzinach 10:00 – 12:00 uczestnicy wizyty studyjnej pojechali na spotkanie z hodowcą owiec: Stephanem Grafem właścicielem „Coburger Fuchsschafe Graf”. Od 1992 roku pan Graf zajmuje się hodowlą owiec rasy Coburg fox, a w 2002 roku dołączył do Bawarskiego Towarzystwa Hodowli Owiec. W listopadzie 2009 roku został wybrany do komitetu Towarzystwa Księgi Rodowodowej jako przedstawiciel wiejskich hodowców owiec.. Obecnie gospodaruje na około 16 hektarach z około 70 owcami i ich potomstwem. Obszar składa się w 1/3 z gruntów ornych i 2/3 z trwałych użytków zielonych. Firma koncentruje się na produkcji jagniąt przeznaczonych na rzeź i do dalszej hodowli.
O 12:30  rozpoczęło się nasze drugie spotkanie z jednym z największych dostawców mleka koziego. Wizyta na ekologicznej farmie kóz rodziny Gebauer w Scheuring.
Pan Günther od dziecka trzymał kilka kóz, dlatego wpadł na pomysł wprowadzenia do obrotu mleka koziego. Dowiedział się o możliwościach sprzedaży i rozpoczął współpracę z mleczarnią Andechser Scheitz. Po rozmowach otrzymał obietnicę skupu mleka. Postanowił zbudować nową, większą oborę dla kóz. Rozpoczął działalność we wrześniu 1995 roku, jednocześnie kupując 50 koźląt i kozła rasy „Kolorowa Niemiecka Szlachetna Koza”. Przygoda mogła się zacząć… Przejście na rolnictwo ekologiczne nastąpiło wcześniej, bo w 1993 roku zgodnie z wytycznymi Bioland. W styczniu 1996 roku okoliczni hodowcy rozpoczęli  dostarczać swoje pierwsze mleko kozie. Dziś stado Pana Günthera składa się z ok. 200 kóz mlecznych. Gospodarze zapewniają swoim kozom również pastwisko. Wciąż zaopatrują mleczarnię Andechser Scheitz, która wykorzystuje ich mleko kozie m.in. do produkcji pysznych produktów kozich. W maju 2000 roku otworzyli sklep na farmie, który niestety musieli ponownie zamknąć we wrześniu 2013 roku. Jednak klienci mogą nadal kupować świeże, pyszne mleko kozie codziennie w godzinach 17:00-18:00 oraz zamawiać mięso kozie. Niedawno rozpoczęli oferowanie ORGANICZNEGO mięsa koziego do żywienia zwierząt BARF. Nowością są również ekologiczne przekąski kozie dla psów i kotów, liofilizowane, naturalne i bez żadnych dodatków, bez zbóż i glutenu. Spotkanie prowadził właściciel Pan Günther Gebauer.
O godzinie 14:00 grupa miała zaplanowany obiad w restauracji. Uczestnicy po raz kolejny mogli degustować specjały kuchni bawarskiej.
Trzecie spotkanie tego dnia odbyło się o 16: 30 w Ammersee Lamm. Właściciele, oprócz hodowli owiec posiadają sklep mięsny. Owce w gospodarstwie są hodowane w najwyższym standardzie. Wszystkie zwierzęta otrzymują wysokiej jakości paszę wolną od GMO i są utrzymywane z przestrzeganiem należytego dobrostanu. Zwierzętom nie podaje się środków pobudzających wzrost, są wypasane na pastwiskach, gdzie nie stosuje się nawożenia mineralnego. Zwierzęta są ubijane na miejscu, a mięso przerabiane w gospodarstwie. Uczestników oprowadzał właściciel, Pan Markus Schnitzler, była możliwość wymiany doświadczeń i czas na pytania.
Ok. godziny 19:00 grupa wróciła na kolację i nocleg do hotelu. Gospodarze zaprezentowali dwie innowacyjne maszyny do przeróbki owczej wełny do formy pelletu (schafwooll Dungepellets). Tak przerobiona wełna jest używana do podłoża ogrodniczego jako środek magazynujący wodę – pełni rolę hydrożelu. Wełniany pellet jest w 100% naturalny i biodegradowalny.  To innowacyjne rozwiązanie spotyka się z dużym zainteresowaniem ogrodników, co pozwala na zbyt owczej wełny.

IV dzień (23.09.21)
Ostatni dzień wizyty studyjnej, wczesne śniadanie i droga powrotna do Polski. Po drodze obiad na terenie Czech. 
Ok. 15:00 grupa przyjechała do Gołaczowa by zobaczyć gospodarstwo owczarskie Pana Roberta Płachty.
W owczarni uczestnicy wysłuchali wykładu na temat „Innowacyjnych rozwiązań w utrzymaniu dobrostanu małych przeżuwaczy”. Wykład w owczarni pozwolił  zaobserwować uczestnikom zachowania owiec utrzymywanych w nowoczesnej owczarni, uwzględniającej wymogi dobrostanu. Po wykładzie nastąpiło oprowadzenie po gospodarstwie, gdzie oprócz owiec są utrzymywane również konie oraz kozy. Uwagę uczestników przyciągały też psy pasterskie, przeszkolone do zaganiania owiec.
Ok. 17:00 grupa zjadła obiadokolację i udała się w podróż powrotną do Bielska Białej. Powrót nastąpił o godzinie 00:15.

opracowało: Biuro podróży ATTIS s.c.

Podsumowanie konferencji z małych przeżuwaczy w dniu, 04.10.2021 r.

W dniu 4 października 2021 roku w bielskim oddziale Śląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Częstochowie odbyła się konferencja pt. „Innowacyjne rozwiązania w hodowli i przetwórstwie małych przeżuwaczy”. To kontynuacja operacji pod tym samym tytułem. Większość jej  uczestników to rolnicy  zajmujący się  chowem, żywieniem oraz przetwórstwem produktów pochodzących od owiec i kóz. Nie brakowało także  przedstawicieli doradztwa. W konferencji uczestniczyło 30 osób zainteresowanych powyższą tematyką z terenu województwa śląskiego.
Konferencję otworzyła Pani Dyrektor Oddziału Bielsko-Biała ŚODR, Magdalena Jakubiec. Po powitaniu rozpoczęły się wykłady w 2 sesjach. Pierwsza sesja dotyczyła hodowli i ochrony ras rzadkich owiec i kóz – realia i perspektywy. Podczas  wykładu „Bioróżnorodność w hodowli owiec i kóz” dr hab. Aldona Kawęcka – prof. Instytutu Zootechniki, opowiedziała o historii działań na rzecz ochrony zasobów genetycznych zwierząt w Polsce, dotacjach do hodowli rodzimych ras oraz zaprezentowała poszczególne rasy owiec i kóz. Uczestnicy dowiedzieli się o programach ochrony zasobów genetycznych owiec oraz zapoznali się z efektami ich wdrożenia.
Dr inż. Jacek Sikora z Instytutu Zootechniki w wykładzie „Ochrony zasobów genetycznych – dzień dzisiejszy i perspektywy”  opowiedział na temat programów mających na celu: zachowanie populacji owiec i kóz oraz zwiększenia jej liczebności, dążenia do utrzymania jak największej zmienności genetycznej oraz odtworzenia/stabilizacji cech charakterystycznych dla danej populacji.
Po przerwie kawowej odbyła się dalsza część wykładów Pana dr inż. Jacka Sikory, w której przedstawione były nowoczesne metody restytucji wymarłych ras małych przeżuwaczy z zastosowaniem klonowania, zapłodnień in vitro, inseminacji i  kriokonserwacji.
Potem rozpoczęła się II sesja wykładów dotycząca jakości produktów uzyskiwanych od małych przeżuwaczy i ich przetwórstwa. Zaczął ją serowar Pan Sylwester Wańczyk ze Stowarzyszenia Serowarów Farmerskich i Zagrodowych opowiadając na temat czynników wpływających na jakość pozyskiwanych surowców mlecznych. Podkreślił jak ważna jest dobra jakość surowca i co na nią wpływa, przedstawił też inne czynniki decydujące o jakości produktów mlecznych takie jak: warunki utrzymywania zwierząt, wypas i żywienie oraz laktacja. Po przerwie kawowej dr hab. Aldona Kawęcka w wykładzie pt. „ Jakość produktów pochodzących od owiec i kóz – produkty regionalne i tradycyjne” przedstawiła produkcję mleka u poszczególnych ras owiec oraz wszechstronne użytkowanie owiec górskich.  Przytoczyła jeszcze m.in.  fakty dotyczące koziego mleka, opowiedziała o tradycyjnych produktach w Polsce i krajach unijnych na bazie mleka pozyskanego od drobnych przeżuwaczy. Ostatni wykład wygłosił serowar Sylwester Wańczyk pt. „Poszukiwanie innowacji w wytwarzaniu produktów wyróżniających działalność małych przydomowych serowarni. Zastosowanie najnowszych technik w przetwórstwie mleka, na poziomie małych gospodarstw hodowlanych, pochodzącego od kóz i owiec.” Opowiedział o innowacjach w przetwórstwie mleka, poszukiwaniu nowych produktów oraz formach sprzedaży takich jak: sprzedaż bezpośrednia, RHD, MLO i zakład zatwierdzony. Przedstawił obrazowo innowacyjne techniki w przetwórstwie mleka oraz sprzęt do produkcji. Zwracał szczególna uwagę na zachowanie procedur w zakresie higieny produkcji i udoju.
Po wykładach był czas na dyskusję. Pytań było sporo, ponieważ konferencja, cieszyła się dużym zainteresowaniem wśród rolników i była okazją nie tylko do pogłębienia wiedzy, ale także rozwiania wszelkich wątpliwości w tej tematyce.