W dniach 03 – 05 grudnia 2021 r. Śląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego zorganizował dla hodowców bydła mięsnego konferencję i wyjazd studyjny pn. „Innowacyjne rozwiązania technologiczne w chowie i hodowli bydła mięsnego szansą podniesienia konkurencyjności gospodarstw rolnych w dobie pandemii i zagrożeń COVID – 19”.
Celem operacji było poszerzenie wiedzy na temat postępu hodowlanego u bydła mięsnego i jego wpływu na opłacalność produkcji, z uwzględnieniem sytuacji pandemicznej. Uczestnicy wydarzenia brali udział w konferencji poprowadzonej przez wykładowców z Instytutu Zootechniki w Balicach – profesora Piotra Wójcika oraz doktora Bartosza Szymika, a także odwiedzili gospodarstwa utrzymujące bydło mięsne w województwach małopolskim i podkarpackim.
Konferencja odbyła się pierwszego dnia wyjazdu w Zajeździe Chyżne. Prelegenci w swoich wystąpieniach zaprezentowali innowacyjne metody chowu i utrzymania dobrostanu bydła mięsnego. Podkreślali, iż szukanie i wprowadzanie nowoczesnych rozwiązań w hodowli bydła mięsnego wynika z konieczności podnoszenia opłacalności produkcji. Podnoszenie wiedzy na temat aktualnych innowacji technologicznych jest niezbędne w celu uzyskania zadowalających wyników hodowli. W dniu wykładów uczestnicy mieli okazję zapoznać się z warunkami hodowli bydła rasy SALERS w gospodarstwie rolnym pana Jana Łyśa. Ta stosunkowo mało popularna rasa pochodzi ze środkowo-południowej Francji i do lat 70. XX wieku bydło te było użytkowane wszechstronnie – z mleka wyrabiano lokalne sery. Rasa ta charakteryzuje się dużą odpornością na trudne warunki środowiskowe, niskimi wymaganiami paszowymi oraz łagodnym usposobieniem i dobrym zdrowiem. W chowie ekstensywnym buhaje osiągają około 650 kg masy ciała, a wydajność rzeźna wynosi około 57%, jest więc niższa niż u większości wyspecjalizowanych ras mięsnych. Odwiedzone stado prowadzone jest od 2016 r. , obecnie posiada ponad 100 sztuk bydła, w tym 35 krów mamek czystorasowych. Krowy przez okres od maja do listopada przebywają na pastwisku, a w okresie zimowym są spędzane do obór z okólnikami. Właściciel dysponuje materiałem hodowlanym oraz rzeźnym. Mięso pochodzące od bydła jest sezonowane, uczestnicy spotkania mieli również przyjemność degustacji wołowiny. Oprócz hodowli krów rasy Salers hodowca zajmuje się hodowlą koni, alpak, kóz oraz danieli.
W drugim dniu wyjazdu uczestnicy zapoznawali się w warunkami hodowli dwóch mięsnych ras – LIMOUSINE w gospodarstwie Panów Jacka Majchera oraz Andrzeja Hrabala w Czarnej Górnej, a także ANGUSA CZERWONEGO w gospodarstwie Pani Agnieszki Jeremin-Mordes i Pana Krzysztofa Mordes w Moczarach. Rasa Limousine pochodzi z centralnych regionów Francji, gdzie surowy klimat z pewnością wpłynął na dzisiejsze cechy tych zwierząt. Jest to rasa bardzo popularna wśród hodowców bydła mięsnego, wynika to przede wszystkim z imponującego umięśnienia i wysokich walorów kulinarnych mięsa, ponadto zdolność przystosowania się do różnych warunków środowiska, dobre zdrowie i łatwość ocieleń to kolejne zalety tej rasy. U zwierząt tych często występuje hipertrofia mięśni, powszechnie nazywana „dwupośladkowością”, ma to korzystny wpływ na wartość opasową i rzeźną oraz jakość mięsa. Właściciele stada hodują ponad 300 sztuk bydła tej rasy. Wszystkie zwierzęta pochodzą ze stad krajowych zrzeszonych w PZHiPBMi są prowadzone w czystości rasy. Krycie w stadzie jest haremowe. Ponieważ są to zwierzęta średniego kalibru, rzadko występują u nich problemy z porodami a przede wszystkim idealnie radzą sobie w trudnych warunkach spowodowało to, że właśnie na tę rasę postawili hodowcy. Od maja do listopada krowy mamki wraz z cielętami są wypasane na bieszczadzkich połoninach. Zwierzęta wędrują ponad 5 km drogami polnymi i duktami leśnymi na pogórze bieszczadzkie. Krowy muszą być odporne zarówno na warunki terenowe i atmosferyczne jak i dobrze wykorzystywać pasze. Na zimę wracają do budynków gdzie utrzymuję je systemem alkierzowy wolnostanowiskowym na głębokiej ściółce. Rasa Angus pochodzi z rejonów północno-wschodniej Szkocji, wywodzi się z lokalnego bezrogiego bydła. Od 1878 roku rozpoczęto doskonalenie tej rasy w USA, powstała wtedy odmiana Red Angus o jednolitym czerwonobrunatnym umaszczeniu od czarnego pierwowzoru różni je tylko barwa sierści i nieznacznie większy wzrost. Bydło Angus wyróżnia bardzo wysoka wydajność rzeźna dochodząca do 70%, mięso jest delikatne i wyraźnie marmurkowate. Państwo Mordes prowadzą stado hodowlane rasy Angus Czerwony od 2014 r. Stado liczy obecnie 50 sztuk bydła, w tym 20 mamek. Są to bezrożne krowy o jednolitym czerwonym ubarwieniu. Cielęta, z uwagi na wąską głowę, względnie drobną budowę i niską masę ciała, rodzą się lekko. Wydajność mleczna nie jest zbyt wysoka, wystarcza jednak do wykarmienia przychówku, co w połączeniu z opiekuńczością matek daje zadowalające wyniki wychowu cieląt. W stadzie jest prowadzona inseminacja jak i krycie haremowe. Hodowca dysponuje materiałem zarówno hodowlanym jak i rzeźnym. Zwierzęta cały rok przebywają na zewnątrz z możliwością bezpośredniego wejścia do obory.
Ostatni dzień wyjazdu zakończył się w gospodarstwie rolnym Pana Pawła Rusznicy w Lisiej Górze, który prowadzi hodowlę bydła rasy HEREFORD. Rasa ta jest uważana za najbardziej rozpowszechnioną na świecie rasę bydła mięsnego, pochodzi z zachodniej Anglii. Jej głównymi zaletami są łatwość porodów oraz opiekuńczość w stosunku do cieląt. Bydło rasy Hereford nie wymaga pomieszczeń inwentarskich, dobrze znosi ekstensywny pastwiskowy system utrzymania i może całodobowo przebywać na pastwisku. Pan Paweł prowadzi rodzinne gospodarstwo od 2013 r. W stadzie obecnie jest około 50 szt. bydła. Wszystkie zwierzęta są prowadzone w czystości rasy. Hodowca posiada materiał hodowlany jak i rzeźny. Zwierzęta cały rok przebywają na zewnątrz z możliwością bezpośredniego wejścia do obory.
Wszystkim wizytom w gospodarstwach przewodziła Pani Ewelina Udziela – zootechnik z Polskiego Związku Hodowców i Producentów Bydła Mięsnego, która na co dzień pracuje z hodowcami na tym terenie.
Uczestnicy konferencji i wyjazdu studyjnego mieli szansę na pogłębienie wiedzy z zakresu utrzymania bydła mięsnego. Tematami przewodnimi były zagadnienia związane z zachowaniem dobrostanu zwierząt, szczególnie w przypadkach planowanego wzrostu liczebności stad, rozwój techniki w związku z brakiem rąk do pracy oraz nowoczesne systemy zarządzania stadem, a szczególnie technologie możliwe do wykorzystania na pastwiskach, które są nieodzowną częścią hodowli bydła mięsnego.
