„Innowacyjna gospodarka pasieczna – wyzwania i oczekiwania w odniesieniu do gospodarki pasiecznej na terenach wiejskich” – sprawozdanie z konferencji.

W dn. 02 czerwca 2022 r., w Centrum Edukacji Ekologicznej “Arka” w Żywcu, odbyła się konferencja pszczelarska pn. „Innowacyjna gospodarka pasieczna – wyzwania i oczekiwania w odniesieniu do gospodarki pasiecznej na terenach wiejskich” realizowana w ramach realizacji operacji pn. „Grupy tematyczne województwa śląskiego”

Celem operacji było poszerzenie dotychczasowej posiadanej wiedzy przez uczestników konferencji, wymianę doświadczeń oraz dobrych praktyk o produktach pszczelich ze szczególnym uwzględnieniem wykorzystywania innowacyjnych rozwiązań w prowadzeniu gospodarki pasiecznej; wśród uczestników operacji, w tym pszczelarzy i przedstawicieli instytucji okołorolniczych z terenu województwa śląskiego. Dzięki współpracy pomiędzy brokerem innowacji, terenowymi doradcami rolniczymi, pszczelarzami, przedstawicielami świata nauki, doszło do wymiany wiedzy i doświadczeń, identyfikacji bieżących problemów oraz poszukiwań  możliwości ich rozwiązania. Tematyka konferencji ściśle odpowiada na potrzeby i charakter województwa śląskiego. Zainicjonowana grupa tematyczna wśród pszczelarzy może stać się podwaliną dla tworzących się potencjalnych Grup Operacyjnych.

Operacja polegała na przeprowadzeniu konferencji dla pszczelarzy oraz pracowników instytucji okołorolniczych Województwa Śląskiego, w ramach Działania na rzecz tworzenia sieci kontaktów dla doradców i służb wspierających wdrażanie innowacji na obszarach wiejskich.
Grupę docelową stanowiło 50 mieszkańców obszarów wiejskich z terenu województwa śląskiego, którą stanowili pszczelarze oraz przedstawiciele instytucji wspierających rolników i współpracujących ze środowiskiem pszczelarskim. Grupę docelową wybrano z uwagi na tematykę konferencji nakierowaną na innowacyjne rozwiązania w gospodarce pasiecznej oraz wyzwania i oczekiwania stawiane jej współcześnie. Działaniem zostali objęci pszczelarze praktycy mieszkający na obszarach wiejskich W konferencji wzięły udział również osoby dorosłe w różnym przekroju wiekowym bezpośrednio zainteresowane tematyką konferencji.
Uczestników konferencji przywitała Dyrektor Śląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego, Oddziału w Bielsku-Białej P. Magdalena Jakubiec.

Podczas konferencji uczestnicy mieli możliwość wysłuchać wykładów prelegentów prezentujących tematy związane z innowacjami gospodarki pasiecznej zarówno w obrębie hodowli rodzin pszczelich, jak i chorób:

-„Ultradźwiękowa stymulacja pszczół do zachowań obronnych przed Varroa destructor”, przeprowadzony przez P. Prof. dr hab. Mariana Surowca – Wykład był kondensacją wiedzy dot. biologii pszczoły oraz Varroa destructor. Prezentacja była nasycona zdjęciami z mikroskopu elektronowego obrazującego m.in. omawiany patogen, aby w sposób obrazowy przekazać wiedzę dot. skomplikowanej nie tylko samej budowy Varroa destructor, ale aby również pokazać sposób inwazji patogenu, a tym samym ukazanie problemu którym jest warroza jako choroba roju pszczelego w prowadzonej pasiece. Wykład cieszył się dużym zainteresowaniem nie tylko początkujących ale i również doświadczonych pszczelarzy. Po dawce kompleksowych informacji, zobrazowano sposób zapobiegania warrozie poprzez stymulację pszczół do zachowań obronnych.

 „Wirusy; Nosema, Varroa pod zasklepem – mamy na to rozwiązanie!” przeprowadzony przez P. Rafała Orlickiego z Firmy VET-ANIMAL – wykład przepełniony był informacjami praktycznymi dot. nowych chorób pszczół m.in. nosema, nosemoza oraz tych szerzej znanych jak warroza. W czasie wykładu zostały przekazane informacje dot. chorób oraz substancji czynnych stosowanych do zwalczania i zapobiegania występowania chorobom pszczół. Omówiono również poszczególne produkty w zależności od czasu terminu stosowania produktów m.in. profilaktykę i poszczególne stopnie zaawansowania chorób. Kolejną prezentacją był wykład pt. „Prowadzenie pasieki pszczelej a gospodarka leśna” przeprowadzony przez P. Andrzeja Eislera. Tematyka wykładu została zaplanowana celem poszerzenia wiedzy dot. możliwości pozyskiwania pożytków pszczelich z terenów leśnych w tym uwarunkowania prawne wwożenia pasieki na obszary leśne. Obszar Powiatu Żywieckiego obfituje w drzewostany iglaste, również liściaste a co za tym idzie cennym pożytkiem jakim jest spadź głównie iglasta. Wykład pozwolił na uzyskanie cennych dla prowadzących pasiekę i bezpośrednio współpracujących z pszczelarzami osób, w jaki sposób można korzystać z bazy pożytkowej na terenach leśnych.

 Ponadto uczestnicy mieli możliwość wysłuchania wykładu nt. przykładów w ramach innowacyjnych rozwiązań w obszarze z zakresu szeroko pojętego rolnictwa, w tym pszczelarstwa z uwzględnieniem możliwości edukacji oraz współpracy w ww. zakresie  mieszkańców obszarów wiejskich (młodzieży szkolnej jak i dorosłych):

– „Innowacyjne działania oraz przedsięwzięcia na obszarach wiejskich w oparciu o linie tematyczne: pszczoły, zioła i rośliny miodne – wybrane przykłady” przeprowadzony przez P. Monikę Baron. Wykład bardzo ważny z punktu widzenia nie tylko ukazania wartości niematerialnej dla obszarów wiejskich z istniejących już działań, ale i współpracy pomiędzy środowiskiem pszczelarskim a naukowym (szkołą, nauczycielami, wykładowcami, doradztwem rolniczym i pozostałymi instytucjami). Wykład był doskonałą okazją do podsumowania dotychczasowych działań jak i innowacyjnych rozwiązań na przyszłość na terenach wiejskich. W ramach wykładu jako przykład zaprezentowano Centrum Edukacji Ekologicznej ARKA działające przy Zespole Szkól Agrotechnicznych i Ogólnokształcących w Żywcu jest obiektem dostępnym dla wszystkich mieszkańców i turystów, aczkolwiek głównymi odbiorcami są dzieci i młodzież w wieku szkolnym. Najważniejsze linie tematyczne to: pszczoły, zioła i rośliny miodne, ekologia i środowisko, segregacja odpadów, recycling i inne.
W ramach projektu wykonano prace które polegały m.in. na: usunięciu roślin inwazyjnych, rekultywacji terenu (2 ha), siewu roślin i nasadzeń bylin w celu odtworzenia naturalnych łąk, nasadzeniu licznych drzew, krzewów i roślin miododajnych. Zainstalowano budki lęgowe dla ptaków i schronienia dla owadów. Ponadto w ramach projektu została stworzona trasa dydaktyczno-przyrodnicza, wyposażoną w małą infrastrukturę oraz tablice edukacyjne.

–  „Strategia pszczelarstwa powiatu żywieckiego na lata 2021-2027, a oczekiwania w odniesieniu do gospodarki pasiecznej na terenach wiejskich” przeprowadzony przez P. Wacława Nogasia. W ramach wykładu zostały omówione aspekty działań środowiska pszczelarskiego na rzecz różnorodności biologicznej, oraz ukazania pszczelarstwa jako ogniwa różnorodności biologicznej regionu. Podczas wykładu prowadzący podkreślał wartość i duże znaczenie różnych kierunków edukacji dzieci, młodzieży i dorosłych w zakresie pszczelarstwa, w tym zapewnieni dostępu wszystkim zainteresowanym do edukacji w zawodzie pszczelarz. Prelegent podkreślał również ogromne znaczenie promocji działalności pszczelarskiej zwłaszcza na terenach wiejskich i promocji produktów pszczelich, konieczność wdrażania najnowszych rozwiązań w prowadzeniu pasiek; w tym zachowanie rodzimych ras i linii pszczół właściwych dla terenów górskich, stosowanie wysokiej jakości sprzętu w produkcji pszczelarskiej i obrocie produktami pszczelimi. Prelegent zwracał również uwagę na konieczność zabezpieczenia bazy pożytkowej dla pszczół, potrzebę objęcia dopłatami ARiMR nasadzeń roślin miododajnych w tym tworzenie parków i terenów zieleni z uwzględnieniem roślin miododajnych.

W ramach realizacji operacji odbył się również wykład w pasiece pokazowej pozwalający na wprowadzenie praktycznego sposobu przekazywania oraz utrwalania pozyskanej w ramach konferencji wiedzy. W czasie wykładu omówiono zasady bezpieczeństwa nie tylko podczas pracy w pasiece ale również i samego pobytu. Poruszono również tematykę dot. sposobów gospodarowania, zarządzania zasobami rodziny pszczelej, sposobów poszerzania gniazd jako sposób na intensyfikację rozwoju rodziny pszczelej. Ważną częścią wykładu było omówienie sposobów przygotowywania rodziny do pożytków. Podczas wykładu nie zabrakło również informacji podstawowych dot. hodowli matek pszczelich i ich wymiany oraz zapobiegania chorobom roju.

Na zakończenie konferencji został przeprowadzony panel dyskusyjny podczas którego uczestnicy konferencji mogli zadawać pytania poszczególnym prelegentom oraz podzielić się swoimi spostrzeżeniami dot. wiedzy, doświadczenia w prezentowanym zakresie tematycznym.

Realizacja konferencji spełniła cele Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich tj.:

1. Została utworzona sieć kontaktów pomiędzy rolnikami w tym pszczelarzami, ośrodkiem doradztwa i naukowcami.
2. Ułatwiono transfer wiedzy i wymianę doświadczeń oraz dobrych praktyk z zakresu produktów pszczelich ze szczególnym uwzględnieniem wykorzystywania innowacyjnych rozwiązań w prowadzeniu gospodarki pasiecznej.
3. Spopularyzowano innowacyjne rozwiązania z zakresu pszczelarstwa na obszarach wiejskich, ze wskazaniem dobrych praktyk w zakresie hodowli pszczół.
4. Nawiązane kontakty, współpraca, sieciowanie i wymiana wiedzy powstałej grupy tematycznej może stać się podwaliną dla tworzących się potencjalnych Grup Operacyjnych.